prev next front |1 |2 |3 |4 |5 |6 |7 |8 |9 |10 |11 |12 |13 |14 |15 |16 |17 |18 |19 |20 |21 |22 |23 |review
jandacvis sistemaSi esa Tu is Careva da am Carevis Sedegebi xSirad erTmaneTisagan drois didi periodiTaa gamijnuli. zemoxsenebuli gansakuTrebiT exeba qronikuli daavadebebisaTvis miZRvnil programebs. aseT SemTxvevaSi programis resursebis Rirebulebis Sefaseba advilia, radgan maTi gamoyeneba xdeba axlandel droSi. sxva mdgomareobaa programis Sedegebis Sefasebisas, radgan maTi maqsimaluri efeqti SeiZleba gamovlindes mxolod 30 wlis Semdeg. ekonomistebi iZulebulni arian mxedvelobaSi miiRon droSi gansxvaveba da Sedegebis Sefasebisas gamoTvlebi awarmoon e.w. diskontis teqnikis (Discount technique, discount) sityvasityviT niSnavs fasdaklebas, fasCamoklebas) gamoyenebiT. adamianebs urCevniaT uari Tqvan sargeblis nawilze momavalSi, radgan momavali bundovania da dakmayofildnen ufro mcirediT awmyoSi. diskontis teqnika ZiriTadad efuZneba swored adamianebis am ganwyobas. am ganwyobis siZlieres gamoxataven e.w. diskontis procentiT (Discount rate). diskontis procentisa da im Semadgeneli nawilebis gansazRvra, romelsac unda daakldes fasi, ekonomistebs Soris didi davis sagans warmoadgens. Cadebuli resursebisa da mosalodneli Sedegebis Sedareba ar xdeba vakuumSi. Sedarebis konteqsti gavlenas axdens TviT am Sedarebaze. magaliTad, warmoebis xarjebi damokidebulia warmoebuli produqciis odenobaze, radgan rac metia produqcia, miT naklebia fiqsirebuli xarjebis (es xarjebi damokidebuli ar aris produqciis odenobaze da amitom igi ar icvleba) wili produqtis erTeulis RirebulebaSi (fiqsirebuli xarjebis maCvenebeli iyofa produqtis raodenobaze), Tu sxva damatebiTi investicia ar aris saWiro.

rogorc wesi, jandacvis organizatorebs iSviaTad uxdebaT gadawyvetilebis miReba sruliad axali programis dawyebis Sesaxeb. ufro xSiria gadawyvetilebis miReba mimdinare programebis dafinansebis Semcirebis an gazrdis Sesaxeb, rac praqtikulad niSnavs resursebis gadanawilebas am programebs Soris. aseT SemTxvevaSi Sedareba unda moxdes resursebis (danaxarjebis) cvlilebis sididesa da am cvlilebiT miRweul Sedegs Soris. aseT logikas eZaxian zRvruls anu marJinalurs (marginal) da es principi ekonomistebis mier gamoiyeneba yvela saxis ekonomikuri Sefasebis dros.

ekonomikuri Sefasebebi warmoadgenen modelebs, romelTa mizania realuri suraTis asaxva da swori daskvnebis gamotana. ekonomikur modelebSi saWiroa realuri monacemebis gamoyeneba, jandacvis SemTxvevaSi ki es monacemebi (epidemiologiuri, klinikuri) zogjer arasrulia an sul ar arsebobs. epidemiologia axdens raime daavadebis ganviTarebis an daavadebis erTi etapidan meoreze gadasvlis SesaZleblobis Sefasebas da Cven gvawvdis garkveul informacias. zogjer es aris monacemTa diapazoni. arasrulyofili informaciis pirobebSi saWiro xdeba vakuumis Sevseba varaudis xarjze. gaurkvevlobis dasaZlevad gamoiyeneba meTodi, romelsac mgrZnobelobiT analizs* (sensitivity analysis) uwodeben. am dros erTi Carevis Sefasebisas ganixilaven xarjebisa da Sedegebis Sedarebis ramdenime variants cvalebadi komponentis sxvadasxva mniSvnelobis gamo**.

* - qarTulé ekonomikur leqsikonSi Sesatyvisi terminis moZebna ver moxerxda da amitom mowodebulia pirdapiri Targmani (mTar. SeniSvna)

** - magaliTi: rogoria 50-60 wlis asakis mamakacebSi X daavadebaze sayovelTao skriningis Catarebis ekonomikuri efeqturoba? Tu am asakovan jgufSi daavadebis gavrcelebis maCvenebeli cnobili ar aris, maSin SesaZlebelia ramdenime varaudis daSveba (magaliTad, maRali, saSualo da dabali gavrceleba) da yvela maTganis Semowmeba. erT SemTxvevaSi skriningi SeiZleba ekonomikurad gamarTlebuli iyos, sxva SemTxvevaSi ki - ara (mTar. SeniSvna).